සබැදි ලිපි
පළමු ලිපිය කියවන්න.
තෙවන කොටස
සිවි වන කොටස
දේවිදත් තෙර විසින් දරණ ලද උත්සාහය.
![]()
මෙම කාරනාවන් කෙරේ පැහැදුන නවක භික්ෂුන් 500 නමක් දෙවිදත් තෙර සමඟ බෙදී ගිය පුවත අපි කවුරුත්දන්නා කරැණක්. මෙම ආයාචනය බුදුරජාණන්වහන්සේ වෙත ඉදිරිපත් කල විට උන්වහන්සේ කියා සිටියේකැමති අයෙකුට මෙම ප්‍රථිපදාවන් අනුගමනය කල හැකි බවත්, අකමැති අයෙකුට එසේ නොකර සිටිය හැකි බවත්ය.බුද්ධකාලීන සමාජයේ පවා අද සමාජය තුල පැවති ලක්ෂණයන්ම ඒ අයුරෙන්ම පැවති බවත්, විවිධ රූක්ෂ ප්‍රතිපදාවන් අනුගමනය කිරීම තුලින් විමුක්තිය ලැබීමට පහසුවන බව විශ්වාස කල පිරිස බොහො වූ බව මේ අනුව පැහැදිලි වනු ඇත. නමුත් එහිලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අනුදැන වදාල කරුණු මත පෙනී යන්නේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ජීවමානව වැඩ සිටිය දී පවා මස් මාංශ අනුභවය කැමැති අයෙකුට කිරිමටත් අකමැති අයෙකුට නොකර සිටිමටත් නිදහසක් පැවති බවය.
බුදු රජාණන්වහන්සේ හා මාංශමය ආහාර
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මාංශමය ආහාර වලද‍්‍ඳනලද්දේද?යන ප්‍රශ්ණයට පිළිතුරු සොයා ගැණිමට නැවතත් ත්‍රිපිටකය දෙසට යොමුවිය යුතුය. මහා පරිණිර්වාන සුත්‍රයේ සඳහන් පරිදි චුන්ද විසින් බුදු රජාණන්වහන්සේ පිළිගත්අවසන් දානයේ දී උන්වහන්ස් සූකර මද්දවයෙන් වලඳනා ලද බව දක්වා ඇත.නමුත් මෙහි සඳහන් සූකර මද්දවය පිළිබඳව මතභේදාත්මක තත්වයක් ඇත. සුකර මද්දවය යනු විරේචන බවින් යුතුමෘදු උරු මසින් සාදාගන්නා මෘදු අහරක් බව එක් මතයකි. අනිත් මතය වන්නේ සූකර මද්දවය යනු යමි ඉන්දීය හතු විශේෂයකින් සකස් කරනා විරේචන බෙහෙතක් බවය. මහා පරිනිබිබාණ සූත්‍රය කියවාගෙන යෑමේදී පෙනී යන්නේ අප තිලොගුරුසමිමා සමිබුදු රජාණන්වහන්සේ අවසන්දානය පිළිගන්නා අවස්ථාව වන විටලොහිතපක්ඛන්ධිකා නමි ලේ අතීසාර රෝගයෙන් පිඩාවිදිමින් සිටි බවය. එහිදී උන්වහන්සේට විරේචන පහසුව පිණිස සූකර මද්දවය චුන්ද විසින් පිළිගැන්වූ බව සිතිය හැක. එසේම මේ කරුණු පිළිබඳව සලකා බැළිමේදී හින්දු ආගමිකයන් අධික වූ, භ්‍රාහ්මන ක්‍රම වේදයන් අනුගමනය කල, බුද්ධ කාලීන සමාජයපූර්ණ ලෙසශාක භක්ෂක විය. හින්දූන් අදද මස් මාංශ අනුභවයට මැලි වෙති. මේ අනුව බලන විට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැනි උතුමෙකුට චුන්ද විසින් මස් මාංශ අනුභව කරවන ලද්දේය යන්න සිතීමට අපහසු වන්නේය. නමුත් විනය පිටකයේ සඳහන් පරිදි මේ අවස්ථාවන වන විටඋන්වහන්සේ රෝගී තත්වයෙන් පෙළීම නිසත්, රෝගී අවස්ථාවන් වලදී මාංශ රසය අනුදැන වදාර ඇති බැවිනුත්එම විශේෂිත අවස්ථාවේදී පමණක් මස් මාංශ අනුභව කලා වීම ද විය හැක. ඒඅනුව සුකර මද්දවය සමිබන්ධයෙන් ඇත්තේ විවාදාත්මක මතයකි.
![]()
එසේම භේසජ්ජකන්ධ වග්ගයේම තරුණ අමාත්‍යයෙකු විසින් බුදුරජුන් ප්‍රමුඛ තෙලෙස් සියයක් භික්ෂුන්ට මාංශ වැළඳවු බවහා සිංහ නමි සේනාපතියෙකු විසින් මෙසේ මාංශ වැලදවිම අරඹයා බුදුරජාණන්වහන්සේ ත්‍රිකොටි පාරිශුද්ධ වු මාංශය අනුදැන වදාල බවත් සඳහන්ව ඇත.
![]()
එනමි මස් පිණිස අපි සත්ත්වයෙකු මරා කන්නේ නමි, එය ප්‍රාණගාථ අකුසල කර්මයයි. එසේම යමෙකු වෙත ගොස් "මේ සතා මට මස් පිණිස මරා දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටී නමි" ඒ ඉල්ලා සිටි අය ඒ සතා මරානමි, එයද ප්‍රාණගාථයටම අයත්ය.එසේම අයෙකුටමේන්න සත්තු ගොඩාක් මරල තියෙනවා මේවා කන්නට පුළුවනි කියලා ඒ ප්‍රාණගාථ අකුසල කර්මය අනුමොදන් වීමට හැක.අකුසල කර්මය අනුමොදනා වීමකි. (ප්‍රාණගාථ අකුසල කර්මය ගැන දැන ගැනීමට ශීල මංජරී ලිපි පෙල කියවන්න)
අප බුදු රජාණන්වහන්සේ බෝධිසත්ත්ව මුලයේ පාරමිතා පුරණා අවදියේ වරක් දියෙන් ගොඩ දැමුමසුන් රුසක් හුස්මගත නොහැකිව දඟලන ආකාරය බලා "අදනමි මාලු ගොඩාක් හසුවී ඇතැ යි" කියා ඒ අකුසල කර්මය අනුමෝදනා විම හේතුවෙන්, එය විපාක දීමි වශයෙන් බුද්ධත්වයට පත් වුවද උන්වහන්සේට දරුණු හිසේ ආබාධයක් නිතර වැළදුන බව සඳහන්ව ඇත. ලොවිතුරා බුදුරජාණන්වහන්සේලාට කර්මය මෙසේ ඵල දෙන කල අපි වැන්නවුන්ට කෙසේ ඵල නොදෙයිද?
පළමු ලිපිය කියවන්න.
තෙවන කොටස
සිවි වන කොටස
මින් පෙර ලිපියෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මස්මාංශ අනුභව කිරීම තුලින් විශේෂ සුද්ධියකට පත්වීමක් හෝ අශුද්ධ වීමක් නොවන බව උන්වහන්සේගේම ජීවිතාවබෝධයන් තුලින් මහා සිංහ නාද සූත්‍රයේදී දේශිත ආකාරයත්, බුද්ධ කාලීන සමාජයේ භික්ෂුන් වහන්සේ පවා මස් මාංශ අනුභව කර ඇති බවත්, විනය පිටකයේ ඇති කරුණු මත අනුභව නොකල යුතු මාංශ මොනවද යන්නත්, මස්මාංශ අනුභව කිරීමට භාග්‍යවතුන්වහන්සේ අනුදැන දෙසා ඇත්තේ කිනමි අවස්ථාවන් වලදීද යන්නත් සලකා බලනු ලැබුවා.
මස්මාංශ අනුභවය පිළිබඳව භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අනුගමනය කල ක්‍රියා පිළිවෙත ඉතාමත් හොදින් උස්මතුවන අවස්ථාවක් ලෙස දෙවිදත් තෙරගේ පංචවර යාචනය සමිබන්ධ කරුණු දැක්විය හැක. මේ කරුනු සඳහන් වන්නේ චුල්ලවග්ගපාළියේ සංඝභේදක්ඛන්ධකයේය. සමඟි භික්ෂුන් බිඳුවා තම සිතැඟි ඉටුකර ගැනීමට සිතූ දෙවිදත් තෙර පංචවර ආයාචනයක් සකස් කර ගන්නා ලදි. එය සැකවින් මෙසේස.
- භික්ෂූන් වහන්සේලා දිවි තිබෙන තුරාවට ආරණ්‍යයෙහි ම වාසය කළ යුත්තාහ.
- භික්ෂූන් වහන්සේලා දිවි තිබෙන තුරාවට පිඬු සිඟා යැපීමෙන් ම ජීවත් විය යුත්තාහ.
- භික්ෂූන් වහන්සේලා දිවි තිබෙන තුරාවට මස් මාළුනො වැළඳිය යුත්තාහ.
- භික්ෂූන් වහන්සේලා දිවි තිබෙන තුරාවට පාංශුකූලිකවස්ත‍්‍රයෙන් ම සිවුරු දැරිය යුත්තාහ.
- භික්ෂූන් වහන්සේලා දිවි තිබෙන තුරාවට රුක් මුල්හි වාසස්ථානය කොට සිටිය යුත්තාහ.
මෙම කාරනාවන් කෙරේ පැහැදුන නවක භික්ෂුන් 500 නමක් දෙවිදත් තෙර සමඟ බෙදී ගිය පුවත අපි කවුරුත්දන්නා කරැණක්. මෙම ආයාචනය බුදුරජාණන්වහන්සේ වෙත ඉදිරිපත් කල විට උන්වහන්සේ කියා සිටියේකැමති අයෙකුට මෙම ප්‍රථිපදාවන් අනුගමනය කල හැකි බවත්, අකමැති අයෙකුට එසේ නොකර සිටිය හැකි බවත්ය.බුද්ධකාලීන සමාජයේ පවා අද සමාජය තුල පැවති ලක්ෂණයන්ම ඒ අයුරෙන්ම පැවති බවත්, විවිධ රූක්ෂ ප්‍රතිපදාවන් අනුගමනය කිරීම තුලින් විමුක්තිය ලැබීමට පහසුවන බව විශ්වාස කල පිරිස බොහො වූ බව මේ අනුව පැහැදිලි වනු ඇත. නමුත් එහිලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අනුදැන වදාල කරුණු මත පෙනී යන්නේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ජීවමානව වැඩ සිටිය දී පවා මස් මාංශ අනුභවය කැමැති අයෙකුට කිරිමටත් අකමැති අයෙකුට නොකර සිටිමටත් නිදහසක් පැවති බවය.
බුදු රජාණන්වහන්සේ හා මාංශමය ආහාර
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මාංශමය ආහාර වලද‍්‍ඳනලද්දේද?යන ප්‍රශ්ණයට පිළිතුරු සොයා ගැණිමට නැවතත් ත්‍රිපිටකය දෙසට යොමුවිය යුතුය. මහා පරිණිර්වාන සුත්‍රයේ සඳහන් පරිදි චුන්ද විසින් බුදු රජාණන්වහන්සේ පිළිගත්අවසන් දානයේ දී උන්වහන්ස් සූකර මද්දවයෙන් වලඳනා ලද බව දක්වා ඇත.නමුත් මෙහි සඳහන් සූකර මද්දවය පිළිබඳව මතභේදාත්මක තත්වයක් ඇත. සුකර මද්දවය යනු විරේචන බවින් යුතුමෘදු උරු මසින් සාදාගන්නා මෘදු අහරක් බව එක් මතයකි. අනිත් මතය වන්නේ සූකර මද්දවය යනු යමි ඉන්දීය හතු විශේෂයකින් සකස් කරනා විරේචන බෙහෙතක් බවය. මහා පරිනිබිබාණ සූත්‍රය කියවාගෙන යෑමේදී පෙනී යන්නේ අප තිලොගුරුසමිමා සමිබුදු රජාණන්වහන්සේ අවසන්දානය පිළිගන්නා අවස්ථාව වන විටලොහිතපක්ඛන්ධිකා නමි ලේ අතීසාර රෝගයෙන් පිඩාවිදිමින් සිටි බවය. එහිදී උන්වහන්සේට විරේචන පහසුව පිණිස සූකර මද්දවය චුන්ද විසින් පිළිගැන්වූ බව සිතිය හැක. එසේම මේ කරුණු පිළිබඳව සලකා බැළිමේදී හින්දු ආගමිකයන් අධික වූ, භ්‍රාහ්මන ක්‍රම වේදයන් අනුගමනය කල, බුද්ධ කාලීන සමාජයපූර්ණ ලෙසශාක භක්ෂක විය. හින්දූන් අදද මස් මාංශ අනුභවයට මැලි වෙති. මේ අනුව බලන විට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැනි උතුමෙකුට චුන්ද විසින් මස් මාංශ අනුභව කරවන ලද්දේය යන්න සිතීමට අපහසු වන්නේය. නමුත් විනය පිටකයේ සඳහන් පරිදි මේ අවස්ථාවන වන විටඋන්වහන්සේ රෝගී තත්වයෙන් පෙළීම නිසත්, රෝගී අවස්ථාවන් වලදී මාංශ රසය අනුදැන වදාර ඇති බැවිනුත්එම විශේෂිත අවස්ථාවේදී පමණක් මස් මාංශ අනුභව කලා වීම ද විය හැක. ඒඅනුව සුකර මද්දවය සමිබන්ධයෙන් ඇත්තේ විවාදාත්මක මතයකි.
එසේම භේසජ්ජකන්ධ වග්ගයේම තරුණ අමාත්‍යයෙකු විසින් බුදුරජුන් ප්‍රමුඛ තෙලෙස් සියයක් භික්ෂුන්ට මාංශ වැළඳවු බවහා සිංහ නමි සේනාපතියෙකු විසින් මෙසේ මාංශ වැලදවිම අරඹයා බුදුරජාණන්වහන්සේ ත්‍රිකොටි පාරිශුද්ධ වු මාංශය අනුදැන වදාල බවත් සඳහන්ව ඇත.
ත්‍රිකොටි පාරිශුද්ධ වු මාංශය
මෙහි අදහස නමි තුන් පසකින් පාරිශුද්ධ වු යන්නයි.
එසේනමි මාංශ අනුභවය අකුසල කර්මයක් වන්නේ කවර අවස්ථාවක දීද?
අංගුත්තර නිකාය තික නිපාතය, තතිය පණ්ණාසකය, කර්මපථ පෙය්‍යාල වර්ගයේ, පානාතිපාතති ධම්ම සූත්‍රයේ පහත පරිදි දැක්වේ.
මහණෙනි, කරුණු තුනකින් යුත් පුද්ගලයා ගෙන එන ලද්දක් හෙළුවාක් මෙන් නිරයෙහි උපදියි. කවර තුනකින්ද?
තෙමේත් සතුන් මරන්නේ වෙයිද, අනුන් ද සතුන් මැරීමෙහි සමාදන් කරවයිද, සතුන් මැරීම අනුමෝදන් වෙයිද,
මේ කරුණු තුනෙන් යුත් පුද්ගලයා ගෙන එන ලද්දක් හෙඵවාක් මෙන් නිරයෙහි උපදියි.
මෙහි අදහස නමි තුන් පසකින් පාරිශුද්ධ වු යන්නයි.
- මහණෙනි, තමන් දැන දැනම තමන් උදෙසා කළ මාංශ අනුභව නොකළ යුතුය. යමෙක් වලඳන්නේ නම් දුකුලා ඇවැත් වේ.
- මහණෙනි, තමන් විසින් නොදක්නා ලද්දාවූ ද,
- තමන් නිසා මරණ ලදැයි නොඅසන ලද්දා වූද,
- සැක නොකරන ලද්දාවූද යන ත්‍රිකෝටි පාරිසුද්ධවූ මාංශ අනුදනිමි. යනුවෙන් වදාල සේක.
එසේනමි මාංශ අනුභවය අකුසල කර්මයක් වන්නේ කවර අවස්ථාවක දීද?
අංගුත්තර නිකාය තික නිපාතය, තතිය පණ්ණාසකය, කර්මපථ පෙය්‍යාල වර්ගයේ, පානාතිපාතති ධම්ම සූත්‍රයේ පහත පරිදි දැක්වේ.
මහණෙනි, කරුණු තුනකින් යුත් පුද්ගලයා ගෙන එන ලද්දක් හෙළුවාක් මෙන් නිරයෙහි උපදියි. කවර තුනකින්ද?
තෙමේත් සතුන් මරන්නේ වෙයිද, අනුන් ද සතුන් මැරීමෙහි සමාදන් කරවයිද, සතුන් මැරීම අනුමෝදන් වෙයිද,
මේ කරුණු තුනෙන් යුත් පුද්ගලයා ගෙන එන ලද්දක් හෙඵවාක් මෙන් නිරයෙහි උපදියි.
එනමි මස් පිණිස අපි සත්ත්වයෙකු මරා කන්නේ නමි, එය ප්‍රාණගාථ අකුසල කර්මයයි. එසේම යමෙකු වෙත ගොස් "මේ සතා මට මස් පිණිස මරා දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටී නමි" ඒ ඉල්ලා සිටි අය ඒ සතා මරානමි, එයද ප්‍රාණගාථයටම අයත්ය.එසේම අයෙකුටමේන්න සත්තු ගොඩාක් මරල තියෙනවා මේවා කන්නට පුළුවනි කියලා ඒ ප්‍රාණගාථ අකුසල කර්මය අනුමොදන් වීමට හැක.අකුසල කර්මය අනුමොදනා වීමකි. (ප්‍රාණගාථ අකුසල කර්මය ගැන දැන ගැනීමට ශීල මංජරී ලිපි පෙල කියවන්න)
අප බුදු රජාණන්වහන්සේ බෝධිසත්ත්ව මුලයේ පාරමිතා පුරණා අවදියේ වරක් දියෙන් ගොඩ දැමුමසුන් රුසක් හුස්මගත නොහැකිව දඟලන ආකාරය බලා "අදනමි මාලු ගොඩාක් හසුවී ඇතැ යි" කියා ඒ අකුසල කර්මය අනුමෝදනා විම හේතුවෙන්, එය විපාක දීමි වශයෙන් බුද්ධත්වයට පත් වුවද උන්වහන්සේට දරුණු හිසේ ආබාධයක් නිතර වැළදුන බව සඳහන්ව ඇත. ලොවිතුරා බුදුරජාණන්වහන්සේලාට කර්මය මෙසේ ඵල දෙන කල අපි වැන්නවුන්ට කෙසේ ඵල නොදෙයිද?
බුදුපියාණන් වහන්සේ මෙසේ ත්‍රිකොටි පාරිශුද්ධ මාශය අනුදැන වදාලා ඇත්තේ මෙම අකුසලකර්මය අනුමෝදනා විමි වැලැක්වීම වශයෙන් යැයි ඔබ තේරුමි ගත යුතුය. අපේ පරැණ්නන්ට පොලොස්, මාළු මෙන් පිසීමේදක්ෂතාවයක් තිබිණි.එබැවින් එකල පොලොස්කරිය ගහේ මාළු යැයි හැඳින්වින. මේ ආකාරයට මෙකල මස් මාශ ආකාරයෙන් පිසිනා ලඳ විකල්ප ආහාර බොහොමයක් ආපනශාලාවන්හි ඇත. යමෙකුට මේවා ඇවැසි නමි මස් මාශ යැයි සිතා අනුභව කල හැක. එපරිද්දෙන්ම යමෙක් මසමාශ වුවද මස් මාංශ නොවවෙනත් යමක් යැයි කියා සිතා අනුභව කල හැකිය. එබැවින් ත්‍රිකොටි පාරිශුද්ධ මාංශය පැනවීමෙන් පෙනී යන්නේ නොදැන අනුභව කරන මාංශයට යමි නිදහස් අවකාශයක් බික්ෂුන් වහන්සේට ඇති බවය.
නමුත් භික්ෂුන් වහන්සේ හා ගිහියන් අතර වෙනසක් ඇත.ගිහියෙකු වුවද සිහි නුවන පිහිටුවමින්, සතියෙන්, පිළිකුල් සංඥාව වඩමින්, ධාතු මනසිකාරය වඩමින් ආදී වශයෙන් විදර්ශනාමය භවනාවක යෙදෙමින් ආහාර වලඳනා විට කුමක් කෑවද එහි අනුමොදනා වීමක් නැත. එයට හේතුව වන්නේ එහි ඇත්තේ විදර්ශනාමය කුශල සිතුවිලි පමණක් වීමයි. නමුත් යමෙක් "මම මස් කමි මස් කමි" කියා සිතමින් මස් කන්නේ නමි ඒ තුල සත්ත්ව මාංශයක් කන බවට තමා තුල දැනුමක් ඇත. සත්ත්ව මාංශයක් ලැබෙන්නේ සතෙක් මරණයට පත්කිරීම නිසා බැවින් එහිලා යමි අකුසල කර්මයක් අනුමෝදනා වීමට ඉඩක් ඇත.