සන්සුන් ඉන්ද්‍රියන් ඇති අයෙකු විය යුතුය
මෙසේ සැහැල්ලු මනසින් යුතු තැනැත්තා ඉන්ද්‍රිය සංවරය ඇතිකර ගනු ලබයි. පඤ්චින්ද්‍රියන්ගෙන් අතොරක් නොමැතිව ගලා එන්නාවූ අප්‍රමාණ අරමුණු ඔහු තොරා බේරා පරිහරණය කරනු ලබයි. එවන් පුද්ගලයා තුල සංසුන් වූ ඉන්ද්‍රියයන් ඇතිවෙයි. ඔහු ඉන්ද්‍රිය සංවරයට පත්වෙයි.
නුවනැත්තෙක් විය යුතුය
මෙසේ ඉන්ද්‍රිය සංවරයෙන් යුක්තවූ තැනැත්තා නුවනැත්තෙක් ද විය යුතුය. ශිලය නමි කුඹුර කොටා, එහි බීජයන් වපුරන්නේ නැතිව බල සිටින්නාවූ ආඥාණයෙක් නොවිය යුතුය. මේතාක් දුර ගෙවා පැමිණි ඔහු සමථ විදර්ශනා වැඩීමි වශයෙන් භාවනාවේ නියුතුවී ශිලය නම් කෙත අස්වැද්දීමට තරමි ප්‍රඥාවන්තයෙක් නුවනැත්තෙක් වි යුතුය. ඒ සදහා ඔහු කල යුත්තේ ප්‍රඤ්චින්ද්‍රියන්ගෙන් ගලා එන්නාවූ අප්‍රමාණ අරමුණු සදහා මනා නුවනඇති ද්වාර පාලකයකු වන සතිය පෙරට ගන එකී අරමුණු සමථ විදර්ශනා වශයෙන් භවනා කිරීමයි.
නොසරුප් අයෙකු විය යුතුය
එවන් ඔහු තුල, සතිය වර්ධණය වේ, සමාධිය වර්ධණය වේ සති සමාධි ඇති ඔහුට ලෝක සත්ත්වයා දුකේ ගිලී සිටින ආකාරය දැකිය හැකිවේ. එනම් ඔහු දුක්ඛ සත්‍ය මැනවින් දකියි. මෙසේ මේ දුක ඇතිවුයූ සෘජු බව නැතිවීමට හේතු වූ, මනා සෘජු බවක් නැතිවීමට හේතු වූ, සුවච නොවීමට හේතු වූ, මානාධික වීම හේතු වූ වැඩ කටයුතු අධික වීමට හේතු වූ, ලද දෙයින් නොසෑහීමට හේතු වූ, කටයුතු අධික වීමට, සැහැල්ලු පැවතුම් නැතිවීමට, අවිද්‍යාවට හේතු වූ තෘශ්ණාව හේතුවෙන් බව දකියි. මෙසේ ඔහු දුක්ඛ සමුදය සත්‍ය දකියි. මේ දුකින් මිදීමේ මාර්ගයක් ඇත කියා ධම්මානු ධම්ම ප්‍රතිපදාවේ යෙදෙන්නාවූ ඔහු නියත වශයෙන්ම මාර්ග සත්‍ය දකියි. එවන් ඔහු දුක නැති කිරීමි වශයෙන් දුක්ඛ නිරෝධ සත්‍ය වන නිවන දකියි. එවන් ඔහු ලෝකයා සමඟ නොසරුප් වෙයි. මඩේ පිපුණ නෙළුමක් යම් ආකාරයෙන් මඩින් උඩට විත් ජලයත් - මඩත් නොදරා සිටී ද එපරිද්දෙන්ම ලොක සන්නිවාසය හා නොඇලෙමින් නොගැටෙමින් වාසය කරයි.
කුලයන්හි නොඇලුනෙකු විය යුතුය
එවන් ඔහු කුලයේ නාඇලිය යුතුය. ඉදිරි මාර්ගය වැඩීමි වශයෙන් ඉදිරි මාර්ග ඵල අවභෝධයට කටයුතු කල යුතුය. ප්‍රහාණය කල යුතු ධර්මයන් ප්‍රහාණයට කටයුතු කල යුතුය. සිත නිවනට බරකල අයෙකු විය යුතුය. එවන් ඔහු යමි ක්‍රියාවන් නිසා නුවනැතියන් නින්දා කරත් නම් එබදු සුළු වරදක් හෝ නොකරන්නෙක් විය යුතුය.
එවන් තැනැත්තා සතර මාර්ගය, සතර ඵල කෙලවර අමෘත සංඛ්‍යාත අමාමහ නිවනට නියත වශයෙන්ම පත්වන්නේය.
ප්‍රිය මිතුරනේ භාග්‍යවතුන්වහන්සේගේ ශ්‍රී සද්ධර්මය සැබැවින්ම විශ්මය ජනකය. සැකවින් ලියා දැක්වූ කරණිය මෙත්ත සූත්‍රයේ මෙකී විවරණය පුළුල්ව විමසන්නේ නම් පිටු 1000 ක පමණ පොතක් ලිවීමට හැකියාවක් ඇත. එබැවින් මෙම සූත්‍රය තුල සමස්ථ බුද්ධ දේශනාවම අන්තර්ගතව පවතින ආකාරය දැක මා මවිත වුවා යැයි කිව හැක. ප්‍රඥාවන්ත ඔබ ද ඒසේ වනු නොඅනුමානය. මේතෙක් මේ ආකාරයෙන් කරණිය මෙත්ත සූත්‍රය විමසන ලද එකදු ග්‍රන්තයක් නොදක්නා ලදි. මෙය තව තවත් වර්ධනය කර යමෙකුට පුළුල් කල හැකිය.
ඉදිරි ලිපියෙන් නිවන යනු කුමක්ද?
