මේතාක් ලිපි පෙළේ විස්තර කරමින් පැමිණියේ නිවන් මඟ ගමන් ගන්නා පුද්ගලයෙකු විසින් එයින් නොපිරිහී ගමන් ගැනීම සඳහා ජීවිතයෙන් ඉවත් කල යුතු සේඛ පරිහානි ධර්මයන් පිබඳවය. මෙම ලිපියෙන් කරුණු ඉදිරිපත් කරණුයේ නිවන් දක්නට කැමැත්තෙන් පසුවන්නා ජීවිතයට එකතු කරගත යුතු ගුණංගයන් පිළිබදවය. මේ පිළිබඳව විමසනුයේ කරණිය මෙත්ත සූත්‍රය ඇසුරෙනි.
“ශාන්තිපද නිවන අවභෝධ කිරීමට කැමති පුද්ගලයා යමක් කල යුතු නම් ඔහු එය කිරීමේ දක්ෂයෙකු විය යුතුය.(01) සෘජු ගති ඇත්තෙක් විය යුතුය (02) බෙහෙවින් සෘජු විය යුතුය (03) සුවච විය යුතුය (04) මහා මානයෙන් යුතු අයෙකු නොවිය යුතුය (05) ලද දෙයින් සතුටු විය යුතුය (06) අනුන් විසින් පහසුවෙන් පෝෂණය කල හැකි අයෙකු විය යුතුය (07) අල්ප කටයුතු ඇත්තෙක් විය යුතුය (08) සැහැල්ලු පැවතුම් ඇත්තෙක් විය යුතුය (09) සන්සුන් ඉන්ද්‍රියන් ඇති අයෙකු විය යුතුය (10) නුවනැත්තෙක් විය යුතුය (11) නොසරුප් අයෙකු විය යුතුය (12) කුලයන්හි නොඇලුනෙකු විය යුතුය (13) යමි ක්‍රියාවන් නිසා නුවනැතියන් නින්දා කරත් නම් එබදු සුළු වරදක් හෝ නොකරන්නෙක් විය යුතුය (14) (ඛුද්දක නිකාය/ඛුද්දක පාඨ, මෙත්ත සූත්‍රය - කොටසක් පමණි)”
මේ එක් එක් කරුණක් ගෙන ජීවිතය ප්‍රායෝගිකව ජීවිතයට සමිබන්ධ වන්නේ කෙසේද යන්න සලකා බැලීම වැදගත් වනු ඇත.
යමක් කල යුතු නම් එය කිරීමේ දක්ෂයෙකු විය යුතුය.මෙහිදී කලයුත්ත කුමක්ද යන්න පිළිබඳව පළමුව සලකා බැලිය යුතුය. බෞද්ධයන් වන කාගෙත් පැතුම නිවන වන නිසා. කල යුත්තේ “හිස ගිනි ගත්තෙක් ඒ ගිනි නිවන මෙන්”, නිවන සඳහා කලයුතු යමිතාක් දෑ වේ නම් ඒ කටයුතු සම්පාදනය කර ගැනීමයි. නිවන් කැමති තැනැත්තා නිවන සඳහා අවශ්‍ය වන සති, සමාධි, ප්‍රඥා ආදී ධර්මයන් ජීවිතයට රුස් කරගැනීමේ දක්ෂයෙකු විය යුතුය. සතිය, සමාධිය, ප්‍රඥාව ආදී ගුණ ධර්මයන් දියුණු කරමින් සමාජයේ ගමනක් යෑමට සිතන්නාට එල්ල වෙන්නාවූ භාධක කම්කටළු බොහොමයකි.
02) සමාජීමය වශයෙන් ඇතිවන්නාවූ විවිධ ප්‍රශ්ණ
03) ගිහි ජීවිතය තුලින්ම හා, පැවිද්දෙක් නමි පැවිදි සංඝය තුලින්ම ඇතිවන්නාවු ප්‍රශ්ණ
04) මානසිකමය වශයෙන් ඇතිවන්නාවූ ප්‍රශ්න,
05) යුතුකමි වගකීමි ආදියත්, රුකි රක්ෂා කටයුතු කිරීම් වශයෙන් ඇතිවන්නාවූ ප්‍රශ්න,
06) හිත මිත්‍ර, ඥාතීන් ආදින්ගෙන් ඇතිවන්නාවූ ප්‍රශ්න
07) භෞතික සම්පත් ලැබීම් වශයෙන් ඇතිවන අවශ්‍යතාවයන් පිළිබඳ විවිධ ප්‍රශ්න
යනාදී වශයෙන් සාමාන්‍ය නිවන් නොකැමැති අයෙක් වේ නම් ඔහුට ඇති ප්‍රශ්ණ ඇරුනුකොට, නිවන් කැමති තැනැත්තාට තමාගේ ජීවිතය අමුතුම ආකාරයකට හැඩගස්වා ගැණිමට සිදුවීම නිසා සමාජීය ප්‍රවාහය තුලින් ඇතිවන්නාවූ යමි ප්‍රශ්ණයන් ද දැකිය හැකි වෙයි.
එබැවින් එබදු පුද්ගලයා එකී සියළු භාධාවන් මැඩපවත්වමින් තමාගේ නිවන් මග වැඩීමේ වැඩ පිළිවළ අධ්‍යෛර්‍ය වීමකින් තොරව කරගෙන යෑමට දක්ෂයෙකු විය යුතුය. එබැවින් ඔහු කල යුතු කටයුත්තේ දක්ෂයෙක් හා සමබරතාවයක් ඇති තැනැත්තෙක් විය යුතුම වන්නේය.